Yakup Kadri Karaosmanoğlu kimdir? Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun eserleri ve yaşamı…

Şiirden makale ve denemeye, romandan tiyatro oyununa kadar pek çok edebî türde eserler vermiş, “Yaban” romanıyla anılmıştır. Yakup Kadri KaraosmanoğluÖlümünün üzerinden 49 yıl geçti.

YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU KİMDİR?

27 Mart 1889 KahireKaraosmanoğlu’nda doğan Karaosmanoğlu, eğitiminin bir kısmını Mısır’dabir kısmını da Manisa ve İzmir’e sürdü.

İstanbul’da hukuk okuyan Karaosmanoğlu, 1916-1919 yılları arasında tüberküloz nedeniyle İsviçre’de tedavi gördü.

İstanbul’a döndüğünde İkdam gazetesinde yazar olarak çalıştı. Milli mücadeleDestekleyici yazılar yazan Karaosmanoğlu, 1921 yılında Ankara hükümetinin çağrısı üzerine Anadolu’ya gitti.

Parlemento üyesi

Karaosmanoğlu, savaştan sonra araştırma heyeti üyesi olarak Kütahya, Simav, Gediz, Eskisehir ve Sakarya’yı gezerek Mardin (1923-1931) ve Manisa (1931-1934) milletvekilliği yaptı.

Karaosmanoğlu, milletvekili olduğu dönemde Hakimiyet-i Milliye, Cumhuriyet ve Milliyet gazeteleri ile imtiyazlı sahibi olduğu Kadro dergisinde edebi ve siyasi yazılar yazdı. 1934 yılı sonlarından itibaren Tiran, Prag (1935-1939), Lahey (1939-1940), Bern (1942- 1949’da büyükelçiydi), Tahran (1949-1951) ve yine Bern’de (1951-1954) çalıştı. ).

Emekli olduktan sonra 1955’te Türkiye’ye dönen Karaosmanoğlu, 1961’de CHP Manisa milletvekili seçildi. 1962’de partisinden ayrılan ve Atatürk ilkelerinden uzaklaştığını iddia ederek nihayet veda eden Karaosmanoğlu’nun son resmi görevi 1965 yılında siyasi hayata adım attı, Anadolu Ajansı yönetim kurulu başkanlığı yaptı.

ÖLÜM

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 13 Aralık 1974Ardında çok sayıda edebi eser bıraktı Ankara‘de öldü.

AA başkanı Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun vefatı, 13 Aralık 1974 Cuma günü AA bülteninde yer alan ilk haber oldu.

Saat 07.10 tarihli “Flaş” duyurusu ile yayınlanan “Yakup Kadri Karaosmanoğlu öldü” haberinin girişinde, “Atatürk’ün hayatta kalan son yakın dostlarından, Türk edebiyatının ünlü ismi Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Anadolu Ajansı yönetim kurulu başkanı siyasetçi bu sabah 06.55’te hayatını kaybetti.” “Tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde hayatını kaybetti.” İfadesi kullanıldı. Bu haberle birlikte AA’nın ölüme ilişkin bir bildirimi abonelere duyuruldu.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu için 14 Aralık 1974 Cumartesi günü önce TBMM’de, ardından o dönemde Hanımeli Caddesi üzerinde bulunan AA Genel Merkez binasında tören düzenlendi.

Karaosmanoğlu’nun naaşı özel uçakla İstanbul’a gönderilerek Şişli Camisi’nde kılınan namazın ardından Yahya Efendi Mezarlığı’na defnedildi.

MESLEKLER

Fecr-i Ati’ye ile edebiyat hayatına giren Yakup Kadri’nin yayımlanan ilk eseri “Nirvana” adlı eseridir. Eleştirileriyle tanınan Karaosmanoğlu’nun çeşitli yazıları arasında Çığır, Dergah, Genç Kalemler, Güzel Sanatlar Mecmuası, Hayat, İctihad, İnci, Jale, Meydan, Muhit, Musavver Muhit, Musavver Eşref, Musavver Hale, Peyam-ı Edebi, Nevsal yer alıyor. -Ben. Milli, Resimli İstanbul, Rübab, Servet-i Fünun, Şebab, Şiir ve Tefekkür, Tercüman, Tercüman-ı Hakikat, Türk Yurdu, Varlık, Yeni İstanbul, Yeni Mecmua, Yeni Nesil gibi gazete ve dergilerde yazıları yayımlandı.

Edebiyat hayatının başlangıcında “bireyci” bir sanat anlayışına sahip olan Karaosmanoğlu, meslek yıllarından sonra sanatı bağımsız bir sanat davası olarak değil, toplumun ve milletin malı olarak benimsemiştir.

Bu düşüncenin bir sonucu olarak Karaosmanoğlu, özellikle romanlarında Sultan Abdülmecid’in saltanatından 1950’li yılların Türkiye’sine kadar geçen yüzyılda meydana gelen tarihi olayları ve toplumsal değişimleri ele almıştır.

Çok yönlü bir yazar olan Yakup Kadri’nin eserleri arasında, özellikle düzyazı denemeleri arasında, tasavvuf hikmetleri, İncil hikâyeleri, Yunus Emre, Fuzuli, Karacaoğlan gibi yerel şairlerin yanı sıra Ibsen, Maeterlinck, Proust, Nietzsche, Bergson gibi Batılı şairler de yer alır: Etki yazar ve filozofların sayısı dikkat çekicidir.

Yakup Kadri, düzyazı şiir örneklerini “Eren’in Bahçesi’nden” ve “Ok Başından” adlı kitaplarında, denemelerini ise “Alp Dağlarından ve Chalfrin Hanımın Albümü” adlı eserinde topladı.

Karaosmanoğlu’nun 1922-1956 yılları arasında yayımlanan 9 romanı vardır: “Sürgün”, “Hep O Şarkı”, “Kiralık Konak”, “Sodom ve Gomorra”, “Nur Baba”, “Tasfiye”, “Vahşi”, “Ankara”. ve “Panorama”.

Yazar, iki döneme ayrılan anlatısının ilk döneminde yazdığı “Bir Serencam” ve “Rahmet”te Edebiyat-ı Cedide anlayışını yansıtan bireysel ve ailevi konuları ele almıştır.

Sanat anlayışında köklü bir değişime yol açan siyasal ve toplumsal sorunlarla öykülerinin konularını değiştiren Karaosmanoğlu, ikinci dönemde kendini toplumsal konulara adadı. Bu hikâyeler “Milli Harp Hikâyeleri” ve “İzmir’den Bursa’ya” adlı eserlerde yayımlandı. Yakup Kadri’nin kitaplarında yer almayan 20 öyküsü, 1985 yılında Niyazi Akı tarafından “Öyküler” adıyla yayımlandı.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun yazdığı “Nirvana”, “Veda”, “Sağanak” ve “Mağara” oyunlarının yanı sıra “Annemin Kitabı”, “Gençlik ve Edebiyat Anıları”, “Vatan Yolunda”, “45” Çocukluğundan siyasi yaşamının sonuna kadar anılarını topladığı Siyasette” adlı eseri. “Anno” ve “Zorunlu Diplomat” başlıklı 5 anı yazdı.